Liderlik için gereken 6 sosyal medya becerisi

Geçtiğimiz 31 Ocak’ta Bilgi ÜniversitesiHalkla İlişkiler Bölümü’nün (Bilgi PR) konuğu olarak Santralistanbul‘a gelen Cumhurbaşkanlığı Kurumsal İlişkiler Başkanı Kemal İlter, Cumhurbaşkanlığında göreve başladıktan sonra, çalışma alanı rutin basın açıklamaları ve program takibiyle sınırlı olan Cumhurbaşkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Bölümü’nü nasıl “Kurumsal İlişkiler Bölümü”ne dönüştürdüklerini anlatmıştı. İlter, konuşmasının hatırı sayılır bir bölümünü de sosyal medya çalışmalarına ayırmıştı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül‘ün Twitter hesabının açılıp açılmaması üzerine nasıl günlerce tartıştıklarını, daha sonra Cumhurbaşkanı’nın ilk tweetleri ve sosyal medyaya nasıl uyum sağladığını birinci elden dinledik.

Ancak dinlediğim bu deneyim, gerek yaş, gerekse mesleki olarak, aslında “dijital yerli” olmayan bir liderin ya da biraz daha genelleştirirsek; bir üst düzey yöneticinin, sosyal medyaya nasıl uyum sağlayabileceği, dijital dünyaya göç etmiş bir “dijital yurttaş” ve “dijital lider” olarak bu ortamı nasıl kullanabileceği konusunda kafamda bir dizi soru işareti oluşturmuştu. Öyle ya, dijital dünyanın kendine özgü kuralları, üslubu, ritüelleri, yaratıcılığı vb. var ve bütün bunları etkileşimli bir şekilde ve üstelik de anlık olarak kullanmak gerekiyor. Geleneksel yapıdaki şirketlerde, tıpkı siyasette olduğu gibi, yaşı üst düzey yöneticiliğe uygun görülenler pek de “dijital yerli” olabilecek çağda değiller. Bu yaş grubunda, dijital hayatla pek de o kadar haşır neşir olmayanlar, hatta uzunca bir süre sosyal medyaya “çocuk işi” diye burun kıvıranlar neredeyse çoğunlukta.

Peki, bu sonradan dijitalleşen yöneticiler, liderler sosyal medya hayatına nasıl uyum sağlayacaklar? Bu alanda nasıl bir organizasyonel strateji geliştirecekler, nasıl katma değer yaratabilecekler?

Uluslararası danışmanlık şirketi McKinsey‘in Şubat 2013 sayısında, “Designing the Smart Organisations” (2009) adlı kitabın yazarı Roland Deiser ve General Electric‘ten Sylvain Newton imzasıyla yayınlanan “Six social-media skills every leader needs” (Her liderin ihtiyacı olan altı sosyal medya becerisi) başlıklı makalede, hızla gelişen sosyal medya ortamında liderlerin kendi “Kurumsal 2.0” stratejilerini geliştirmeleri gerektiği söyleniyor.

Dijital ortamdaki radikal değişimin üst düzey yöneticiler için bir ikilem yarattığına değinilen makalede, sosyal medyadaki müthiş potansiyelin bilinmesine ve görülmesine rağmen, 20’nci yüzyılın doğrusal süreçler ve kontrol üzerine kurulu sisteminden farklı olarak sosyal medya ortamının belirsizlik ve risk içermesi, hızlı etkileşim, anlık konuşmalar ve kendiliğinden gelişen virallik gibi nedenlerle tedirginlik yaşandığı belirtiliyor.

Sosyal medyanın risklerini azaltmak ve onun dönüştürücü gücünden faydalanmak da yeni bir liderlik tipi gerektiriyor. Sosyal medya dinamiklerinin; stratejik yaratıcılık, otantik iletişim, çevik ve esnek bir organizasyon tasarlama gibi etkili liderlik becerilerine olan ihtiyacı artırdığına hiç kuşku yok. Ancak sosyal medya bunlara ek olarak, çekici multimedya içerik yaratabilme, değişik multimedya araçlarının özelliklerini anlama ve bunlar arasında bağlantı kurabilme gibi başka kişisel beceriler de gerektiriyor.

Yazarlar Deiser ve Newton, örgütsel medya okur-yazarlığı tasarımı oluşturmaya dönük bu liderlik becerilerini üçü kişisel, üçü de organizasyonel ve stratejik düzeyde olmak üzere altı boyutta tanımlıyorlar:

Kişisel düzeyde:
1- Üretici olarak liderlik
2- Dağıtıcı olarak liderlik
3- Alıcı olarak liderlik

Kurumsal stratejik düzeyde:
1- Danışman ve organizatör olarak liderlik
2- Mimar olarak liderlik
3- Analist olarak liderlik.

Bu çerçevenin organizasyon olarak halihazırda dünyanın en büyük gruplarından biri olan General Electric’te (GE) uygulanan sosyal medya okur-yazarlığı geliştirme programı üzerine kurulduğunu hemen belirtelim. Burada yazarlardan birinin GE”de bu projeyi yürüten isimlerden biri olması yanında, GE’nin durumuna özel bir vurgu yapmak gerekiyor. Çünkü GE, 130 yıllık geleneksel yönetim yapısıyla aslında Google veya Amazon gibi “dijital yerliler” arasında yer almayan bir şirket. Yani tam da dediğimiz gibi, dijital göçmenlerin sosyal medyanın gücünü nasıl kullanabilecekleri, buna yönelik bir organizasyon yapısını nasıl hayata geçirebilecekleriyle ilgili bir örnek.

Şimdi bu başlıkları ayrı ayrı ele alalım:

1- Üretici (Yapımcı) olarak liderlik; çekici içerik oluşturmak

Dijital kameralar ve YouTube gibi platformlar artık herkesin çok kısa sürede zengin bir medya ortamında içerik üretmesine olanak veriyor. General Electric’in (GE) video merkezi, bugün binlerce videoya evsahipliği yapıyor. GE’nin hiç de azımsanmayacak sayıda üst düzey yöneticisi bugün artık birer içerik üreticisi haline gelmiş durumda. Videonun iletişimdeki önemi artarken, liderlerin yaratıcılık, hayal gücü, hikaye oluşturma gibi hasletleri ve bunun arkasından dijital multimedya üretimi ve video kurgulama gibi becerileri de ön plana çıkıyor. Örneğin GE’nin emlak alanında çalışan yöneticilerinden Mark Begor, önceleri zorlansa da artık departmanı için her hafta 5-10 dakikalık videolar üretiyor. Begor, kısa hikayeler yazdığı bu rutin çalışmanın düşüncelerini berraklaştırdığını, strateji ve iletişim konusunda farkındalığını artırdığını söylüyor.

2- Dağıtıcı olarak liderlik; dağıtım dinamiğini güçlendirmek

Geleneksel iş yönetiminde liderler, bilgiyi, kontrollerinde bulunan bir yatay zincir boyunca yayarlar ve ardından da uygulamaya geçerlerdi. Şimdi bu geleneksel dağıtım kanalları belki yok olmayacak, ama sosyal iletişim, dağıtımı merkeze alan ve şirket içi izleyicileri davet eden yeni bir yöntem yaratıyor. Bu yeni yöntemde katılımcılar dağıtılan bilgiyi yeniden yaratmak, yeniden yorumlamak, doğru bağlama oturtmak ve yeni bir anlam yaratmak için işin içine katılıyor. Yöneticilerin, dikey yayıncı medya ve yatay katılımcı medyayı iki ayrı model olarak birleştirebilmeleri bekleniyor. Zira mesajlarını sisteme girdikleri andan itibaren kontrolü kaybediyorlar. Burada artık mesajın nasıl yorumlanacağını, nasıl dağılacağını, nasıl viral hale geleceğini kestirebilmeleri gerekiyor.

3- Alıcı olarak liderlik; iletişim selini yönetmek

Sosyal medyanın bir bilgi okyanusu yarattığına hiç kuşku yok. Arkası kesilmeyen elektronik postalar, Facebook güncellemeleri, tweetler, RSS’ler ve diğerleri… Yöneticiler bu bilgi akışını izlemek ve cevaplamak için zaman bulmakta epey zorlanıyorlar. Öncelikle her yöneticinin önemli ve gerekli bilgiyi, önemsizden ayırt edecek filtreleme araçlarını kullanmakta yetkin hale gelmesi gerekiyor. Ancak günümüzün çalkantılı ortamında filtreleme becerisinden daha fazlası da gerekiyor. Geleneksel kurumsal iletişim pasif bir ortam sunuyordu ve gelen mesajların önem ve güvenilirlik derecesine kendi kendinize karar verebilirdiniz. Oysa sosyal medya ortamında bilgi birkaç dakika içinde yayılıyor ve yorumlanıyor. Yöneticiler de neyi cevaplayıp cevaplamayacaklarına, hangi yorumların kendileri veya bloglarıyla ilgili olduğuna, neyi paylaşmaları gerektiğine çok kısa süre içinde karar vermek zorunda. GE’nin Yazılım Merkezi Başkanı Bill Ruh, yöneticilerin insanların hangi kanallardan bilgi tükettikleriyle ilgili bir empati geliştirmek zorunda olduğunu söylüyor.

4- Danışman ve organizatör olarak liderlik; stratejik sosyal medya kullanımını yönetmek

Pek çok şirkette sosyal medya okuryazarlığı emekleme döneminde. Bu konudaki heyecan ve potansiyel, rehberlik ve koordinasyon olmadan geri tepebilir ve şirkete ciddi zararlar da verebilir. Bu alanda verimli ve doğru şekilde ürün alabilmek, liderlerin çevrelerindeki paydaşların sosyal medya okuryazarlığını artırmak için aktif rol oynamaları gerekiyor. Akıllı liderler, bunu gerçekleştirebilmek için organizasyonlarında dijital yerlilerden yararlanacakları “tersine mentorlük” (gençlerin yaşlılara mentorlük yapması) programları uygulayabilirler. Müşterilerin ihtiyaçlarının çözümü ve hizmet kalitesini yükselme amacına yönelik sosyal medya kullanımını geliştirmek için liderler artık sosyal medya alanında stratejik bir organizatör olarak çalışmak durumunda. Bu çalışma, sosyal iletişimin gerektirdiği topluluk mentorleri, sosyal girişimciler, içerik küratörleri gibi bir dizi yeni rolün de tanımlanmasını gerektiriyor.

5- Mimar olarak liderlik; kolaylaştırıcı bir organizasyon altyapısı oluşturma

Yeni sosyal iletişim yöntemleri, liderlerin birbiriyle potansiyel olarak çelişen hedefler arasında gezinmesine neden olur. Serbest bilgi akışının olduğu, ancak sorumsuz kullanım risklerini azaltacak kontrollerin de var olduğu bir organizasyon altyapısı kurmak gerçekten zor olabilir. Çoğu şirket, resmi olarak tanımlanmış hesap verebilir dikey bir organizasyon yapısına sahiptir. Ama organizasyon şemalarının altında, örtülü, ama her zaman önemli ve şimdi sosyal medyayla daha da güçlenmiş olan, daha az yönetilebilir bir “informal organizasyon” bulunur. Liderin görevi işte bu dikey ve yatay yapıları, karşılıklı olarak yıkıcı olmayan şekilde evlendirmek, bunlardan bir sinerji yaratmaktır.

6- Analist olarak liderlik; virajdan sonrasını görmek

Şirketler Web 2.0 devriminin sonuçlarını daha yeni sindirmeye başlamışken, bir sonraki paradigma değişimi kapıyı çalmaya başladı bile. Yeni nesil bağlantı veya “eşyaların interneti” aralarında bağlantı olan ve internete bağlı yeni nesil otomobiller ve her tür cihazı anlatıyor. 2020’ye gelindiğinde 50 milyardan fazla cihaz bu şekilde internete bağlı ve birbiriyle haberleşir durumda olacak. Bu dönüşüm, liderlerin yönetmesi gereken yeni fırsatlar ve iş modelleri anlamına geliyor. Bu değişimi görebilmek için liderlerin sürekli öğrenme becerilerini geliştirmesi zorunlu. Bunun için silikon vadisinde yeni teknolojilerle ilgili programlar düzenleniyor. Bunlar değişimin henüz başlangıç günleri. Pek çok şirket, sosyal medyayı hala bir tehlike olarak algılıyor. Liderlik eğitimi ve performans değerlendirmeleri içinde sosyal medya okuryazarlık yetkinlikleri hala yer almıyor. Oysa sosyal teknolojilerin stratejik kullanımı, ağ toplumunda yeni bağlantıların, fikirlerin, iş modellerinin ve pek çok fırsatın yakalanması anlamına geliyor.

Facebook\\\\\\\'ta paylas

Tweetle